Skip to main content
Η αντίσταση στην ινσουλίνη, γνωστή και ως μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη, συμβαίνει όταν τα κύτταρα στους μύες, το λίπος και το συκώτι δεν ανταποκρίνονται όπως θα έπρεπε στην ινσουλίνη, μια ορμόνη που συνθέτει το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη, γνωστή και ως μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη, συμβαίνει όταν τα κύτταρα στους μύες, το λίπος και το συκώτι δεν ανταποκρίνονται όπως θα έπρεπε στην ινσουλίνη, μια ορμόνη που συνθέτει το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Όσο το πάγκρεας είναι ικανό να παράγει αρκετή ινσουλίνη για να ξεπεράσει την αδύναμη απόκριση των κυττάρων σε αυτήν, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα θα παραμείνουν σε ένα υγιές εύρος. Εάν τα κύτταρα γίνουν πολύ ανθεκτικά στην ινσουλίνη, αυτό οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα  και με την πάροδο του χρόνου, οδηγεί σε προδιαβήτη και διαβήτη τύπου 2.

Εκτός από τον διαβήτη τύπου 2, η αντίσταση στην ινσουλίνη σχετίζεται με πολλές άλλες καταστάσεις, όπως:

  • Παχυσαρκία
  • Καρδιαγγειακή νόσο
  • Μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος
  • Μεταβολικό σύνδρομο
  • Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της αντίστασης στην ινσουλίνη και του διαβήτη;

Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει αντίσταση στην ινσουλίνη. Με την πάροδο του χρόνου, η χρόνια αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε προδιαβήτη και στη συνέχεια σε διαβήτη τύπου 2 εάν δεν αντιμετωπιστεί.

Ο προδιαβήτης συμβαίνει όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα από το κανονικό, αλλά όχι αρκετά υψηλά για να διαγνωστεί ως διαβήτης. Εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που έχουν ήδη κάποια αντίσταση στην ινσουλίνη και μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2 (T2D), τον πιο κοινό τύπο διαβήτη. 

Ποιους επηρεάζει η αντίσταση στην ινσουλίνη;

Η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε και μπορεί να είναι προσωρινή (για παράδειγμα, η χρήση στεροειδών φαρμάκων για σύντομο χρονικό διάστημα προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη) ή χρόνια. Οι δύο κύριοι παράγοντες που φαίνεται να συμβάλλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη είναι το υπερβολικό σωματικό λίπος, ειδικά γύρω από την κοιλιά και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.

Πώς επηρεάζει το σώμα μου η αντίσταση στην ινσουλίνη;

Η ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη συνήθως αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης ώστε το σώμα να μπορεί να διατηρεί υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους, η οποία, με τη σειρά της, επιδεινώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.

Η υπερινσουλιναιμία σχετίζεται επίσης με τις ακόλουθες καταστάσεις:

  • Υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων.
  • Αθηροσκλήρωση
  • Υψηλή αρτηριακή πίεση.
  • Μεταβολικό σύνδρομο.

Τι προκαλεί την αντίσταση στην ινσουλίνη;

Παράγοντες που μπορούν να κάνουν αυτή την κατάσταση πιο πιθανή περιλαμβάνουν:

  • Παχυσαρκία, ειδικά η κοιλιακή παχυσαρκία
  • Ανενεργός τρόπος ζωής
  • Δίαιτα υψηλή σε υδατάνθρακες
  • Ιστορικό διαβήτη κύησης
  • Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
  • Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
  • Κάπνισμα
  • Ηλικία
  • Ορμονικές διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο Cushing και η μεγαλακρία
  • Γενετικές παθήσεις και σύνδρομα
  • Φάρμακα όπως στεροειδή, αντιψυχωσικά και φάρμακα για τον HIV
  • Προβλήματα ύπνου όπως η υπνική άπνοια

Πώς γίνεται η διάγνωση της αντίστασης στην ινσουλίνη;

Καθώς δεν υπάρχει κανένα τεστ που να μπορεί να διαγνώσει άμεσα την αντίσταση στην ινσουλίνη, ο γιατρός σας θα λάβει υπόψη πολλούς παράγοντες για την αξιολόγηση της αντίστασης στην ινσουλίνη, συμπεριλαμβανομένων των:

  • Ιατρικό ιστορικό.
  • Οικογενειακό ιστορικό.
  • Φυσική εξέταση.
  • Σημεία και συμπτώματα.
  • Εργαστηριακές εξετάσεις όπως
    • Γλυκόζη νηστείας (FPG) ή μια δοκιμή ανοχής γλυκόζης (GTT) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο, τη διάγνωση και/ή την παρακολούθηση του προδιαβήτη, του διαβήτη τύπου 2 ή του διαβήτη κύησης.
    • Γλυκιωμένη αιμοσφαιρίνη A1c (A1c)
    • Λιπίδια όπως η ολική χοληστερόλη, η LDL χοληστερόλη, η HDL χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια.
    • Επίσης εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση άλλων καταστάσεων που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS).

Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της αντίστασης στην ινσουλίνη;

Αν και δεν υπάρχουν προς το παρόν φάρμακα που να αντιμετωπίζουν την αντίσταση στην ινσουλίνη ειδικά, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για τη θεραπεία συνυπαρχουσών παθήσεων όπως αντιυπερτασικά, μετφορμίνη και στατίνες.

Πώς αντιμετωπίζεται η αντίσταση στην ινσουλίνη;

Δεδομένου ότι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν όλοι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη, όπως οι γενετικοί παράγοντες και η ηλικία, οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής είναι η κύρια θεραπεία για την αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής περιλαμβάνουν την υγιεινή διατροφή, τη φυσική δραστηριότητα και την απώλεια του υπερβολικού βάρους.

Η συνεργασία μεταξύ του παθολόγου σας με τον ενδοκρινολόγο και έναν εξειδικευμένο διατροφολόγο θα οδηγήσει σε ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας που λειτουργεί καλύτερα για εσάς.

Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε ειδικό σχετικά με την αντίσταση στην ινσουλίνη;

Εάν έχετε διαγνωστεί με αντίσταση στην ινσουλίνη ή καταστάσεις που σχετίζονται με αυτή, είναι σημαντικό να επισκέπτεστε τακτικά τον γιατρό σας για να βεβαιωθείτε ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας είναι σε ένα υγιές εύρος και ότι η θεραπεία είναι αποτελεσματική. Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα υψηλού σακχάρου στο αίμα, εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ή καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν αντίσταση στην ινσουλίνη, μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τον κίνδυνο ανάπτυξης της.

Είναι μια περίπλοκη κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας με διάφορους τρόπους. Δεδομένου ότι δεν έχει κανένα σύμπτωμα έως ότου μετατραπεί σε προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να προσπαθήσετε να αποτρέψετε και να αντιστρέψετε την αντίσταση στην ινσουλίνη διατηρώντας ένα υγιές βάρος, κάνοντας τακτική άσκηση και ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή. Δυστυχώς, όμως, δεν μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν όλες οι αιτίες της αντίστασης στην ινσουλίνη.